Meer doen met je omgeving!

De culturele omgeving: Waarom?

Een kind heeft honderd werelden om te ontdekken, honderd werelden om uit te vinden, honderd werelden om te dromen.
Pedagoog en idealist Loris Malguzzi

Na 8 jaar een volle, rijke rugzak

Je fietst  anders langs plekken als je weet wie er woont of gewerkt heeft. Je kijkt met nieuwe ogen naar je omgeving als je de verhalen kent of inspirerende mensen ontmoet. De wereld om hen heen lijkt zo vanzelfsprekend maar er is voor leerlingen juist zoveel te ontdekken. Hoe meer je weet van een plek, hoe meer je je ermee verbonden kunt voelen. De eigen omgeving is bovendien de gemene deler: het is de plek waar ze wonen, spelen, bewegen en naar school gaan.

Wil je dat leerlingen hun eigen omgeving leren kennen, herinneringen opbouwen en ontmoetingen hebben? En met een nieuwsgierige, open en onderzoekende blik om zich heen kijken?

 

Vaardigheden en houding 

Door je omgeving bij je onderwijs te betrekken haal je een bron van kennis, expertise, inspiratie en verhalen de school in. Daarbij vergroot je niet alleen de betrokkenheid van kinderen bij de plek waar ze wonen, je versterkt ook hun vaardigheden en houding.

De plekken die leerlingen bezoeken en de personen die ze ontmoeten doen een beroep op allerlei vaardigheden: het onderzoekend leren, de creatieve kracht, het kritisch denken en de sociale en culturele vaardigheden van kinderen. Ze leren nieuwe woorden, zich uitdrukken, een mening te vormen en betekenis te geven over wat ze zien en meemaken.

 

 

En als je leert hoe je je omgeving kunt onderzoeken dan leer je eigenlijk hoe je elke plek op de wereld kunt ontdekken. Ook als je op een plek komt die je nog niet kent. En als je dat samen doet dan leer je niet alleen over jezelf, maar ook over de ander.

Ontdek maar eens hoe een kunstenaar als Jan Rothuizen naar een nieuwe omgeving kijkt. Hij kijkt als een kunstenaar als hij zijn ‘zachte atlassen’ maakt.

  • Hij kijkt rijk
    • Rijker kijken
      Er is zoveel meer te zien als ik al mijn zintuigen gebruik: zien, horen, proeven, ruiken en voelen.
  • Hij durft te voelen
    • Durven voelen
      • Wat voel ik nu, wat gebeurt bij mij?
      • Welke emotie is er nu?
  • Hij verwondert zich
    • Verwondering
      • Wat als ik mijn fantasie open?
      • Verhalen bedenk bij wat ik zie?
      • Als ik mij inleef in een andere tijd?
  • Hij denkt hardop
    • Hardop denken
      • Wat valt mij opvalt?
      • Welke vragen kan ik stellen?
      • Waar ben ik nieuwsgierig naar?
      • Wat weet ik hiervan?
      • Waar doet het mij aan denken? 
  • Hij verzamelt en maakt
    • Verzamelen en maken 
      • Wat is er aan beeld, details, gevoel, geluid, beweging en verhalen dat ik kan gebruiken in ….. mijn tekeningen?

Een bron van inspiratie en expertise

Elke gemeente herbergt een rijkdom aan verhalen, geschiedenis en inspirerende mensen en organisaties die kennis en expertise op allerlei terreinen hebben. Als school heb je wellicht een cultuurbeleid. Staat hierin iets over hoe jullie als school leerlingen laten leren met, in en over de eigen omgeving?

Uit een boek leren over de waterlinie is heel anders dan met een gids een fort ontdekken. Bij de resten van een kasteelruïne kun je je verwonderen over hoe het daar vroeger aan toe ging. Een boek lezen wordt echt bijzonder als je de schrijver ervan in levende lijve ontmoet en vragen kan stellen. Met een dichter op pad om woorden te zoeken bij wat je ziet. Een landschapsschilder leert de leerlingen met een andere blik kijken naar het landschap om hen heen. En zet eens een professionele danser naast de kinderen en kijk wat er gebeurt. Kun je de weg naar school verbeelden in een dans?

Het begint eigenlijk met een vraag:

Wat wil ik mijn leerlingen in 8 jaar tijd meegeven? Waar zijn ze geweest, wie hebben ze ontmoet en wat hebben ze ontdekt?