Eigen onderzoek

Onderzoek je bronnen

Per team ga je je bronnen onderzoeken. Bekijk het filmpje, het stripverhaal, de afbeelding van de vondst en lees de tekst.

• Wat voor informatie zien, horen en lezen jullie over je onderwerp?

Hier onder nog eens de bronnen opgesomd per thema. De informatieve tekst en tekst over de bijzondere vondst zijn uitgetypt en te vinden in pdf om uit te printen.

• Wonen en leven

  Je cookie instellingen blokkeren deze content.
  Pas je instellingen aan om de content alsnog in te laden.

  Wonen en leven: kinderen in de IJzertijd

  Er waren nog geen scholen in de IJzertijddorpen. Leren deden de kinderen door klusjes te doen, maar ook door te kijken naar hoe andere kinderen of volwassenen iets deden en dat dan na te doen.

  Net als nu zullen kinderen in de IJzertijd hebben gespeeld, maar ze moesten ook al op jonge leeftijd helpen met klusjes. Denk aan het verzorgen van het vee, meehelpen met koken, oppassen op kleine kindjes, eten verzamelen uit de natuur en ga zo maar door.

  Het is lastig om te onderzoeken waar kinderen mee speelden in de IJzertijd. Misschien werden er wel verhalen verteld bij het kampvuur, of speelden ze tikkertje en verstoppertje. Van dit soort dingen vinden we geen sporen en er werden nog geen foto’s gemaakt of dingen opgeschreven.

  Als er al speelgoed was is dat moeilijk terug te vinden. We hebben wel miniaturen van mensen, dieren en boten gevonden, maar we weten niet zeker of kinderen daarmee speelden of dat die een andere functie hadden.

  Print deze tekst.

  

  Bijzondere vondst: mysterieus potje

  In Nijmegen-Lent is een miniatuurpotje van aardewerk opgegraven met mysterieuze tekens erop. Het lijkt een soort tekst, maar de mensen schreven nog niet in die tijd. Het is dan ook een raadsel wie dit potje heeft versierd en wat er mee bedoeld wordt…

  Print deze afbeelding met tekst.

• Werken en vechten

  Je cookie instellingen blokkeren deze content.
  Pas je instellingen aan om de content alsnog in te laden.

  Werken en vechten: akkerbouw in de IJzertijd

  De landbouw speelde een grote rol in de IJzertijd. Er werden voornamelijk granen verbouwd en daarnaast diverse bonen en erwten.

  De IJzertijdboeren kapten veel bos om akkers aan te kunnen leggen. Bij de boerderijen lagen veel vierkante akkers die van elkaar werden gescheiden door een soort muurtje, gemaakt van afval van het land (planten, aarde, stenen, etc.). Op ieder veld werd een ander gewas verbouwd.

  Tractoren had men natuurlijk nog niet, maar de landbouwtechniek was al best goed ontwikkeld. Zo gebruikten ze een primitieve ploeg van hout, getrokken door runderen: het zogenaamde eergetouw. Verder werden een houten hak en spade gebruikt en een sikkel voor het oogsten van het graan.

  Print deze tekst.

  

  Bijzondere vondst: IJzertijd weefgewichten

  In Rockanje woonden in de IJzertijd boeren die zich bezighielden met het maken en verwerken van wol. Naast veel bot van schapen vonden archeologen ook een aantal weefgewichten. Zo’n driehoekig gewicht, gemaakt van klei, hielp om de hangende draden van het weefgetouw op hun plaats te houden.

  Print deze afbeelding met tekst.

   

• Eten en drinken

  Je cookie instellingen blokkeren deze content.
  Pas je instellingen aan om de content alsnog in te laden.

  Eten en drinken: drinken in de IJzertijd

  Water was waarschijnlijk een veel voorkomende prehistorische drank. Dorpen lagen altijd in de buurt van beken, rivieren of meren. Als er geen open water in de buurt was werden er waterputten gegraven. Met wat kruiden kon er ook thee gezet worden.

  Jus d’orange hadden de IJzertijdbewoners nog niet, maar ze hadden wel andere soorten sap. Van sommige boomsoorten was het sap drinkbaar, bijvoorbeeld van de berk. Vruchtensap was eenvoudig te maken door bosaardbeien, vlierbessen, frambozen of bramen te koken met water en honing.

  Er was ook melk, maar dat kon niet lang bewaard (en dus gedronken) worden omdat de mensen natuurlijk geen koelkast hadden.

  Waarschijnlijk werden alcoholische dranken, wijn en bier, vooral tijdens feesten en ceremonies gedronken, zoals trouwerijen, begrafenissen, oogst- en andere jaarfeesten. De rest van de tijd moest men het doen met water, kruidenthee en sap.

  Print deze tekst.

  

  Bijzondere vondst: een IJzertijd feestmaal

  Archeologen hebben in het Gelderse dorp Warnsveld overblijfselen gevonden van een mogelijk feestmaal uit de IJzertijd. Ze vonden namelijk de goed bewaard gebleven restanten van een houten bak, waar waarschijnlijk vlees in werd gekookt. Onderzoekers denken dat er dus een feestmaal heeft plaatsgevonden, ongeveer 2.700 jaar geleden.

  Print deze afbeelding met tekst.

• Kleding en uiterlijk

  Je cookie instellingen blokkeren deze content.
  Pas je instellingen aan om de content alsnog in te laden.

  Kleding en uiterlijk: optutten in de IJzertijd

  De halsring, een soort ring die je om je nek draagt, was een populair sieraad in de IJzertijd. Halsringen werden door mannen en vrouwen gedragen, maar archeologen denken dat alleen machtige en rijke mensen ze hadden.

  Waarschijnlijk vonden veel mensen de halsring erg mooi (en leerden ze van elkaar hoe ze gemaakt werden), want archeologen vinden deze sieraden op veel plekken in Europa. Ook in Nederland!

  De meeste halsringen die in Nederland zijn gevonden zijn van brons gemaakt, maar in Heerlen is er een halsring van goud gevonden. De gouden halsring moet wel van een belangrijke man of vrouw zijn geweest!

  De haardracht was ook een manier om je schoonheid te laten zien. In de IJzertijd hadden mannen en vrouwen vaak lang haar. We vinden vlechten terug maar ook haarknopen, opgestoken haar en zelfs een soort gel! Deze gel werd gemaakt van boomhars en plantaardige olie.

  Print deze tekst.

  

  Bijzondere vondst: eeuwenoude sieraden

  In Biddinghuizen zijn twee bronzen halsringen uit de IJzertijd gevonden door een landbouwer.

  Dit soort sieraden werden vaak meegegeven in graven. Ook werden ze wel eens als offer in het moeras of water geworpen.

  Print deze afbeelding met tekst.