Vakwerk

Hoe ging het met mijn project en wat kan ik verbeteren?

DOOR HUN OGEN

Basisschool De Lindenboom in Koog aan de Zaan maakt gebruik van een reflectietool waarmee kinderen meer grip kunnen krijgen op hun leerproces.

Tekst: Hille Takken
Foto: Martijn de Vries

Senna (11)

“Wij hebben de reflectietool gebruikt bij het vak ‘ontdekken’. We kregen dat blad bij een les van Marcel Fraaij. Hij is uitvinder. We gingen uitvindingen doen. Het maakte niet uit wat, als je het maar maakte met de materialen op tafel: eetstokjes, plakband, elastiekjes en springveren. Geen lijm gebruiken, dat was de uitdaging!

Ik had samen met een ander meisje een veerboot gemaakt, zo’n 30 centimeter groot. Ik zag door het raam een veerboot over de Zaan varen, wit met blauw. De boot was best goed gelukt. Hij bleef uiteindelijk drijven, met legopoppetjes erop. Ik probeerde er een huisje van lego op te zetten, maar dan werd hij te zwaar.

Op de reflectietool moest je daarna allerlei vragen beantwoorden, zoals: heb je alles uitgeprobeerd? Bij ons was dat zo. We hadden geïmproviseerd bij het maken van de onderkant van de pont. Op de achterkant van het blad moest je schrijven hoe je iets hebt gemaakt, welke materialen je hebt gebruikt en hoe je op het idee kwam. Wie hem als eerste af had, mocht hem voor de klas voorlezen.

Bij ‘ontdekken’ leer je van alles wat je later ook kunt gebruiken. Bijvoorbeeld: recht knippen. Maar de les ‘ontdekken’ is vooral voor de lol. Als het vak belangrijker was, zouden we het wel vaker krijgen. Die reflectietool is wel handig. Het is wel leuk om terug te kijken wat je had ingevuld.”

Chloé (12)

“Het liefste krijg ik een vrije opdracht. Geef me een kartonnen doos, dan ga ik aan de slag en komt er vanzelf wat uit. Een robot bijvoorbeeld, met vierkante benen. Dat komt, denk ik, doordat ik best creatief ben. Mijn ouders zijn ook goed in kunst. Mijn vader ging soms stiekem in de nacht Graffiti maken. Dat is best wel stout. Mijn oma naaide kleren voor mij. Ik heb verder veel geleerd tijdens een kunstopleiding voor kinderen op zondagen.

De reflectietool hebben we gebruikt bij het vak ‘ontdekken’. De opdracht was: experimenteren. Wat kan je met stokjes zonder lijm? Zo’n opdracht werkt niet voor iedereen. Sommige kinderen gingen lekker aan het werk. Anderen gingen klieren, met die stokjes gooien, of ze breken.

Ik maakte een lang ding met stokjes in een patroon gevouwen, op een manier dat ze op elkaar bleven. Als je er eentje wegtrok zou alles weggaan. Ik werkte eerst samen met een jongen die de stokjes aan elkaar lijmde. Daarna ging ik verder met Joakim. Die is goed in knutselen. Het werd mooi en het was technisch leuk. Meester Martin had het gefilmd!

Na afloop kregen we een blad waarop je moest invullen hoe het was gegaan. Daar had ik wel wat aan. Dan zie je: hoe ging het met mijn project en wat kan ik verbeteren? Daardoor ga je eerder nadenken en kun je ideeën opdoen. Ik vind het goed dat de meesters en juffen aandacht besteden aan creativiteit. Dat is belangrijk als iets even niet goed gaat. Dat je dan kunt bedenken hoe je het kunt oplossen.”

Sophie (11)

“Bij het vak ‘ontdekken’ zat een app met instructiefilmpjes. Nick, Yourie en ik zochten op Youtube naar ideeën en besloten een robot te gaan maken. Eerst hebben we het lang uitgesteld, maar uiteindelijk gingen we bij Nick thuis aan de slag.

We kozen voor een robot op een oude raceauto. We maakten een kartonnen doos met een gezicht en zetten die op de auto. Zo leek het net een lopende robot. Maar die doos was veel te zwaar. De auto kon niet goed bewegen. Toen hebben Nicks’ ouders een beetje geholpen. Het versieren deden we daarna, in het kantoor van juf Joyce.

De reflectietool was best handig, vond ik. Je moest invullen hoe het uitvinden was gegaan, zoals je het tevoren had bedacht of heel anders. Zo krijg je overzicht. Leren leren is belangrijk. Vooral voor opgroeiende kinderen. Die moeten leren hoe de wereld is en hoe die wordt. Het is dus goed als leerkrachten kinderen nieuwsgierig maken. Dan ga je je dingen afvragen.”

Vakwerk

In de meeste scholen is tegenwoordig geen handvaardigheidlokaal meer te vinden. Handvaardigheid moet passen binnen de reguliere leslokalen. Daardoor verschraalt het aanbod. Deze Prikkels gaat over een herwaardering van vakwerk, van handwerk en technieken. Omdat we veel talent te kort doen als we kinderen niet laten ontdekken wat ze met hun handen kunnen.

Lees magazine online