Wie woont of werkt waar?

KUNSTWERK

Erfgoed is overal om ons heen. Twee lessen om je te helpen de deuren te openen naar je culturele omgeving.

Tekst en beeld: Landschap Erfgoed Utrecht

Onderbouw

Kom binnen!
Elk gebouw heeft een deur. Anders kun je natuurlijk niet naar binnen. Maar die deuren kunnen heel verschillend zijn. De deur van een kasteel ziet er heel anders uit dan de deur van een school. En de deur van de kerk en van de gevangenis lijken ook niet op elkaar. Wat vertelt een deur eigenlijk over een huis of gebouw?

Verzamel!
Maak foto’s van verschillende deuren uit de omgeving van de school, die de kinderen kunnen herkennen. Denk bijvoorbeeld aan de deur van de school, de kerk, het theater, het buitenhuis, het kasteel, het museum, het gemeentehuis, de bibliotheek, de supermarkt, het zwembad of de stadspoort. De kinderen mogen zelf natuurlijk ook foto’s meenemen van deuren en daarover vertellen in de klas. Je kunt ook met de klas op onderzoek gaan in de omgeving van de school.

Bespreek!
Start de les met een kringgesprek over de verzamelde foto’s. Hoe zien de deuren op de foto’s eruit? Oud of nieuw? Dik of dun? Eenvoudig of rijk versierd? Kun je aan een deur zien wat erachter zit? Laat ze eens nadenken over de deur van hun eigen huis. Kunnen ze hun eigen deur beschrijven? Waar is die deur van gemaakt? Welke kleur heeft hun deur? Zit er ook een deurknop aan? En zitten er sloten op? Is er een brievenbus? Wie wonen er allemaal achter jouw deur? Zijn er ook huisdieren?

Verbeeld!
Nu is het tijd om de overstap naar de verbeelding te maken. Geef de leerlingen een vel wit A-4 papier. Daarop tekenen ze in het midden hun familie. Daarna mogen ze uit allemaal stevige, gekleurde vellen papier A5 papier de kleur van hun deur kiezen. Ze versieren die met een deurknop, een brievenbus of een raampje en plakken de deur met plakband aan een zijkant vast over hun familie. Nu verschijnt hun familie achter de deur als ze die open klappen. Open samen met de kring een aantal deuren en laat kinderen vertellen wie ze getekend hebben.

Bovenbouw

Bekijk het!
Kies een monument of gebouw uit in de eigen woonplaats. Je kunt denken aan het stadhuis, een kerk, een molen, een buitenplaats of een theater. Ga met de klas naar het gebouw toe of verzamel foto’s van het gebouw. Zorg dat er beelden zijn waarop je verschillende kanten van het gebouw ziet. Zorg ook dat er foto’s zijn van dichtbij en veraf. Projecteer deze foto’s op het digibord zodat jullie ze goed kunnen bekijken.

Bespreek!
Laat de leerlingen eerst een minuutje alleen maar kijken. Ze laten dan in stilte rustig hun ogen gaan over (verschillende onderdelen van) het gebouw. Laat ze vervolgens in tweetallen vijf dingen opschrijven die hen opvallen. Vraag hen daarna nog eens te kijken en opnieuw vijf dingen op te schrijven. Begin met bespreken wat één groepje heeft opgeschreven en laat de rest aanvullen. De leerlingen ontdekken zo dat ze met z’n allen meer zien dan alleen.

Verzamel!
Vraag de leerlingen vervolgens uit te zoeken wat de functie is van het gebouw. Via internet is veel te vinden. Maar je kunt vast wat boeken en artikelen vooraf opzoeken zodat er in de klas ook materiaal klaar ligt. Kon je aan de buitenkant van het gebouw zien waar het voor diende? Heeft het altijd dezelfde functie gehad of is er in de loop van de tijd iets veranderd?

Verbeeld!
Ook hier maak je een stap naar de verbeelding. Laat de leerlingen in groepjes achter de computer met het programma Photopeach of op de iPad met iMovie een trailer maken over het gebouw. Ze moeten dan beelden zoeken, korte teksten schrijven én muziek uitzoeken dat past bij het gebouw. Een hele uitdaging! Na afloop kun je een filmfestival organiseren waarbij je ook ouders uitnodigt om alle gemaakte filmpjes te bekijken.