Terugblik Creatief proces
voortgezet onderwijs
Op 26 mei vond de workshop Creatief Proces plaats voor kunstvak- en ckvdocenten. Jos Bol, adviseur bij Kunst Centraal, nam ons mee in de verschillende aspecten van creativiteit: de 4 P’s (Persoon, Proces, Press (omgeving) en Product) en het belang ervan.
Het creatieve proces aanzetten
De vier cognitieve vaardigheden uit Cultuur in de Spiegel (waarnemen, verbeelden, analyseren en conceptualiseren) werden toegelicht met een prachtig filmpje , waarin kinderen van het Cosmicus Montessori Lyceum filosoferen over het abstracte begrip ‘de ziel’. Daarna deden we een paar eenvoudige associatie-oefeningen. Bij een foto van een sleutel werd gevraagd waar deze sleutel op past. Als je leerlingen dit laat verbeelden komen er talloze verschillende tekeningen tevoorschijn. Op deze manier zet je het creatieve proces ‘aan’.
“Het begrip creativiteit werd ineens heel tastbaar”
Jos liet ons bovenstaande afbeelding zien en stelde de volgende vragen:
Daarna gaf hij ons de opdracht om met de verzamelde woorden een gedicht te maken. Een van de deelnemers had van te voren vast niet kunnen vermoeden dat ze in drie minuten dit gedicht zou schrijven:
Zitten, wachten
Bruin, zwart, grijs
Op het klotsende water
Bijna thuis
Deze vragen stimuleren, net als VTS (Visual Thinking Stategies) het aandachtig kijken. Maar ze prikkelen ook andere zintuigen. Vervolgens wordt gevraagd naar associaties en naar persoonlijke betekenis.
Het is belangrijk om een veilige omgeving te creëren waar ruimte is voor ongewone vragen en antwoorden van leerlingen, fantasie en spel, experiment en onderzoek. Waardeer als docent de originaliteit en oorspronkelijkheid. En vraag altijd om meer dan één idee.
Tot slot bespraken we het creatieve product en hoe je dit beoordeelt. Het schema van Peter Nilsson hielp daarbij, plus voorbeelden van kunstenaars als Van Gogh en Ai Wei Wei én de liedjes van het songfestival.
Meer lezen over het Creatief proces?
Kunst Centraal en Landschap Erfgoed Utrecht hebben een websitepagina gemaakt waar veel informatie over creativiteit te vinden is.