Landschap Erfgoed Utrect Bindkracht

Droge voeten in Kinderdijk

3 lessen

Groep 7-8

Ontdek de wondere wereld van het waterbeheer in de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden

  • Projectdoelen
    • De leerlingen kennen de historie van waterbeheer in West-Nederland en kunnen uitleggen waarom we in de toekomst ook zorgvuldig om moeten gaan met waterbeheer.
    • Ze weten wat Werelderfgoed Kinderdijk is, ontdekken dit gebied, en kunnen uitleggen wat het zo uniek maakt in de wereld.
    • Ze kennen de belangrijkste begrippen van waterbeheer.
  • Thema's en leergebieden

    Wereldoriëntatie, techniek, natuur

    Kerndoel 48: Kinderen leren over de maatregelen die in Nederland genomen worden/werden  om bewoning van door water bedreigde gebieden mogelijk te maken.

    Kerndoel 56: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.

  • 21e-eeuwse vaardigheden

    Creatief denken en handelen, kritisch denken, probleemoplossend denken en handelen, samenwerken

  • Praktische informatie

    Het is belangrijk dat er rij-ouders geregeld worden voor het bezoek aan Kinderdijk (les 2).

Water is toonaangevend in het landschap van de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. Het polderland wordt doorsneden door sloten, vaarten, boezems en riviertjes. Molens domineren nog steeds het uitzicht. Maar wat maakt dat water, levensbehoefte nummer één, ook een vijand is in onze polder? Hoe houden we die vijand in bedwang? En waarom is Kinderdijk met al haar molens en meer dan 600.000 bezoekers per jaar eigenlijk Werelderfgoed? Breng een bezoek aan dit bijzondere gebied, de trots van de Alblasserwaard, en ontdek het zelf.

  • Waarom staan de molens niet dichter bij elkaar?

    De molens van Kinderdijk werden gebouwd om de afwatering van de Alblasserwaard te verbeteren. Via sloten en weteringen werd het water afgevoerd. Eerst waren er meer natuurlijke waterlopen, maar uiteindelijk bleven hiervan alleen de Alblas en de Giessen over. Oorspronkelijk kon het water daarvan vrij in de rivieren (de Lek, de Noord en de Merwede) uitlopen, maar door de afwatering klonk de bodem in.

    Floris V richtte in 1277 het Hoogheemraadschap van de Alblasserwaard op. Dit legde een ringdijk aan rond het gehele gebied, met sluisjes in de Giessen en de Alblas. Bij laagwater kon hierdoor op de Merwede geloosd worden.

    Op den duur was dat niet meer voldoende. Daarom maakte men uitwatering op de plaats met de laagste waterstand buiten de polder, op de meest noordwestelijke punt van de Alblasserwaard, bij Kinderdijk.

    In 1365 verlegde men de afwatering via de Giessen hierheen, en in 1369 ook de afwatering via de Alblas. Dat vergde nieuwe afwateringskanalen van 17 kilometer lengte in het geval van de Giessen. Beide afwateringskanalen lopen bij Kinderdijk parallel, en zijn gescheiden door een smalle kade, waarover het voetpad loopt.

    Tweehonderd jaar later voldeed dit ook niet meer. De capaciteit voor de waterberging werd vanaf 1620 vergroot. Maar nog een eeuw later bleek dit opnieuw onvoldoende. Vanaf dat moment werd het water door de boezemmolens opgepompt naar de waterberging in de hoge boezems. Bij lage waterstand in de rivier werd het boezemwater uitgelaten in de rivier.

  • Over Kinderdijk

    Een molencomplex zoals in Kinderdijk vind je nergens anders ter wereld. Het ingenieuze systeem van molens en gemalen houdt de grond hier al eeuwen droog, in een constante strijd tussen menselijke slimheid en de kracht van het water. Vanuit alle windstreken komen bezoekers dit unieke stuk geschiedenis zelf beleven. Omdat Kinderdijk een monument van de menselijke geschiedenis is, staan we sinds 1997 officieel op de UNESCO Werelderfgoedlijst, schouder aan schouder met de beroemdste en bijzonderste gebouwen en plaatsen op aarde. Zo wordt het verhaal van Kinderdijk opgenomen in de wereldgeschiedenis, veilig bewaard voor de volgende generaties.

    Lees meer over Kinderdijk op hun website.