De Nieuwe Hollandse Waterlinie

Super goede uitvinding

60 minuten

Ontdek hoe Nederland 200 jaar geleden werd beschermd en welke gevonden voorwerpen bij de waterlinie horen.
  • Hoe beschermden we ons 200 jaar geleden? Wie heeft het nagevraagd? Vertel erover.

    Tweehonderd jaar geleden beschermden Nederland zich met kanonnen, wapens, soldaten te paard maar ook met water! Kun je bedenken hoe dat werd gedaan?

Ontdek meer over de goede uitvinding

  • Kijkvragen film

    Verdeel de klas in vier groepen. Elk groepje krijgt 1 kijkvraag:

    1. Wat betekent inunderen?
    2. Waarom werden de polders kniehoog onder water gezet?
    3. Waar werden de forten gebouwd?
    4. Waarom mocht in de verboden kringen alleen met hout worden gebouwd?
  • Antwoorden op kijkvragen

    1. Wat betekent inunderen? Het lage land onder water zetten.

    2. Waarom werden de polders kniehoog onder water gezet? Dan kun je niet meer zien waar een weg of sloot is, de grond wordt zo slap dat de zware kanonnen er in wegzakken en de vijand kan er niet met een boot doorheen varen.

    3. Waar werden de forten gebouwd? Op de hoger gelegen stukken land die droog blijven.

    4. Waarom mocht in de verboden kringen alleen met hout worden gebouwd? Huizen van hout konden in tijd van oorlog snel platgebrand worden, zo kun je de vijand goed zien aankomen en er staat niets in de weg om je kanon af te schieten.

Waar en waarom daar?

De Nieuwe Hollandse Waterlinie is 85 kilometer lang en 3 tot 5 kilometer breed. Als vijanden eraan kwamen, kon een groot deel van dit gebied onder water gezet worden met een laagje van zo’n 40 centimeter. Te diep voor mensen en zwaar oorlogsgeschut en te ondiep voor boten. Super handig!

Het gebied van de waterlinie ligt dichtbij jouw woonplaats, kijk maar.

  • Vragen bij afbeelding
    • Bekijk de kaart. Welke dorpen en steden herken je? Waar ligt jouw woonplaats?
    • Werd jouw woonplaats onder water gezet (geïnundeerd)? Of werd het beschermd?
    • Waarom ligt de waterlinie op deze plek in het landschap?
    • Zie je zwakke plekken in de linie; plekken waar de vijand makkelijk doorheen kan breken? Wat zou je hiertegen kunnen doen?
  • Informatie voor de leerkracht

    De waterlinie ligt op deze plek omdat het de grote belangrijke steden (Utrecht, Amsterdam, Den Haag, Rotterdam) beschermde tegen vijanden uit het oosten en zuiden én omdat het land hier vrij laag ligt en daarom makkelijk onder water gezet kon worden. Er waren ook stukken land die hoger lagen en daarom niet onder water gezet konden worden; de ‘zwakke plekken’ in de linie. Op deze plekken werden forten gebouwd. Soldaten bemanden de forten.

Gevonden voorwerpen

Om het gebied van de waterlinie onder water te zetten kwam heel wat kijken. Hier zie je, als je goed om je heen kijkt, veel van terug in het landschap. Langs de hele linie liggen ‘gevonden voorwerpen’ die los van elkaar een rommeltje lijken, maar die eigenlijk bij elkaar horen.

De waterlinie was een super uitvinding!

Door het landschap handig te gebruiken werd een stuk van Nederland beschermd tegen de vijand.

Leer meer over de gevonden voorwerpen van de waterlinie. Gebruik werkblad 2.

Klaar? Kijk na met het antwoordenblad.

Liever digitaal? Speel het gevonden voorwerpen spel online.
Open spel

Je gaat binnenkort op bezoek bij een echte vesting!

  • Waar ben je nieuwsgierig naar?
  • Hoe beschermde de vesting de omgeving?
  • Hoe werden de soldaten beschermd?
  • Hoe werd het landschap gebruikt bij de verdediging?

Ontdek hier alles over tijdens het bezoek aan het Vestingmuseum.