-
Lesdoelen
- De leerlingen bekijken kaarten en atlassen ter voorbereiding op het kijken naar de omgeving.
- De leerlingen ontdekken dat kaarten vroeger ware kunstwerken waren.
- De leerlingen weten dat ook tegenwoordig nog kunstenaars hun omgeving in beeld brengen.
-
Benodigdheden
- Papieren atlas
-
Voorbereiding
- Neem de les door.
Topografie
Bij topografie bestudeer je de precieze ligging van gebieden, plaatsen, rivieren, bergen, enzovoort.
Atlassen
Bij aardrijkskunde en geschiedenis is topografie heel belangrijk. Om bijvoorbeeld erachter te komen waarom een kasteel of stad op een bepaalde plek is gebouwd, moet je wel eerst weten hoe die plek eruitziet!
Om de topografie te bestuderen gebruik je kaarten of atlassen. Die heb je in alle soorten en maten. Op papier, of digitaal. Van nu, of van vroeger.
Joan Blaeu
In de 17e eeuw was er een beroemde Nederlandse kaartenmaker, Joan Blaeu, die belangrijke plaatsen in Nederland in een atlas vastlegde. Voor die tijd waren die kaarten heel strak vormgegeven.
Het maken van kaarten was toentertijd zeer kostbaar omdat er kunstenaars voor werden aangetrokken. De kaarten werden versierd.
Ook vóór Joan Blaeu werden al (wereld)kaarten gemaakt. Omdat kaartenmakers nog niet veel reisde, zitten deze kaarten vol verbeelding over hoe de wereld eruit zou kunnen zien, met zeemonsters, beesten en gekke mensen, waarover men had gehoord in verhalen.
Kunstzinnige kaarten van nu
Ook vandaag de dag zijn er nog kunstenaars die met fantasie hun omgeving in kaart brengen. In de zogeheten Zachte Atlas van Amsterdam van Jan Rothuizen laat hij zijn blik op de stad zien naar aanleiding van eigen ervaringen en herinneringen.
Het boek Nederland van Charlotte Dermatons is ook zo’n blik van een kunstenaar op de omgeving. Beiden zetten hun kennis, zintuigen en verbeelding in om een persoonlijke kijk op een plek te geven.
Volgende les!
In de volgende les krijgen jullie een ‘zachte atlas’ van jullie eigen omgeving te zien, gemaakt door kunstenares Marijke van Rijnsoever.