Wind in de zeilen

Het molenaarsambacht

30 minuten

  • Lesdoelen
    • De leerlingen weten wat immaterieel erfgoed is en dat het molenaarsambacht daar ook onder valt.
    • Ze weten waarom er nu minder molens zijn dan vroeger.
    • Ze begrijpen waarom veel mensen het belangrijk vinden dat het ambacht van molenaar blijft bestaan.
  • Benodigdheden

Molens in Nederland

  • Wat weet je van deze molens?

    Foto en filmpje 1: Korenmolen De Hoop in Loenen. Hij staat aan de rand van het dorp, aan de Vecht. Hier wordt koren vermalen tot meel, waarmee je brood kunt bakken. Deze molen ga je bezoeken in les 3.

    Meer informatie over Korenmolen de Hoop

    Foto 2 en filmpje: Kortrijkse Molen in Breukelen. Deze molen staat vlakbij de snelweg A2 en het station. Het is een poldermolen, die is gebouwd om water uit de polder weg te malen.

    Meer informatie over de Kortrijkse Molen

  • Waarom zijn er eigenlijk molens in Nederland?

    Er bestaan verschillende soorten molens die allemaal een eigen functie hebben, bijvoorbeeld:

    • koren malen
    • polders droogleggen
    • waterstand op peil houden
    • hout zagen
    • papier maken
    • olie slaan uit zaden
  • Hoeveel molens denk je dat er nu in Nederland zijn? En vroeger?

    In Nederland zijn er nu zo’n 1200 molens.
    Vroeger waren er wel 9000!

  • Hoe zou het kunnen komen dat veel molens zijn verdwenen?

    Veel molens zijn verdwenen omdat hun functie overgenomen is door machines die worden aangedreven door stoom of elektriciteit in plaats van door de wind.

  • Vind jij het belangrijk dat er nog steeds molens zijn? Waarom wel/niet?

    Zo ja, is het belangrijk dat ze ook kunnen draaien?

Immaterieel erfgoed

Om molens te kunnen laten draaien zijn molenaars nodig: mensen die weten hoe een molen werkt en bediend moet worden. Nu er veel molens verdwenen zijn, dreigt ook het ambacht (= vak) van molenaar te verdwijnen. Veel mensen vinden dat we ervoor moeten zorgen dat dat niet gebeurt.

Daarom heeft de UNESCO het vak van de molenaar op de wereldlijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed gezet. Dat betekent dat dit beschermd moet worden.

  • Wat betekent 'erfgoed'?

    Dat zijn sporen uit het verleden die we als samenleving willen bewaren voor de mensen die na ons komen. Bijvoorbeeld een oud gebouw, voorwerp in een museum, historische documenten, kranten, foto’s, historische wegen, tuinen, etc.

  • En wat is 'immaterieel erfgoed'?

    Immaterieel erfgoed betekent ‘levend’ erfgoed dat je niet vast kunt pakken. Bijvoorbeeld tradities, verhalen, feesten, ambachten en religieuze gebruiken. Immaterieel erfgoed is dus iets wat mensen doen. Bijvoorbeeld Koningsdag of Suikerfeest vieren. Of een molen laten draaien!

    Kaasmarkt in Alkmaar

Help!

Er zijn nu ongeveer 1600 molenaars in Nederland. Dat zijn er te weinig om alle molens te laten draaien. Vaak hebben molens meer dan één molenaar. En veel molenaars zijn al wat ouder, dus over een tijdje wordt het tekort nog groter.

Wie molenaar wil worden krijgt een speciale opleiding bij het Gilde van Molenaars.

Help jij het Gilde om meer molenaars te vinden?
Verzin een flitsende reclamecampagne!

Wat zijn we te weten gekomen over de molenaar?

Maak in groepjes een mindmap! Dit kan je doen op papier of op de computer. Wees creatief en gebruik kleurtjes!

Verwerk daarin antwoorden op de vragen hieronder.

  • Wat moet een molenaar weten en kunnen?
  • Wat zijn de leuke en minder leuke kanten volgens jou?
  • Wat zou je nog meer willen weten? Dit kun je in les 3 vragen aan een echte molenaar!