-
Lesdoel
De leerlingen krijgen een beeld van de grens van het Romeinse rijk, waar deze liep en hoe de grens eruitzag. Ook denken ze na over wat een grens eigenlijk betekent.

Grenzen opzoeken
In het Klokhuisfilmpje van de vorige les hebben jullie geleerd over de Limes, de grens van het Romeinse rijk.
Maar wat is of betekent een grens eigenlijk?
Bespreek klassikaal de volgende vragen over grenzen.
De Limes als grens
De Romeinen hadden heel veel landen veroverd, van Afrika tot Azië tot een groot deel van Europa. Kijk maar op onderstaande kaart.
- Herken je Europa?
- Kan iemand aanwijzen waar Rome ligt?
- En waar ligt Nederland?

De grens van het Romeinse Rijk liep langs de Rijn, dwars door ons land en dwars door de provincie Utrecht.
- Kun je op onderstaande kaart aanwijzen of je school staat in het gebied dat vroeger Romeins was? (Tip: ligt je school boven of onder de Rijn?)


Open grens
Tussen landen en continenten zijn er verschillende soorten grenzen. Er zijn strikte grenzen waar je niet zomaar overheen mag zonder paspoort of visum. Maar er zijn ook open grenzen zoals in Europa die je gewoon over kunt reizen, zonder dat je langs een muur, hek of toegangspoort hoeft.
De Romeinse Limes was ook zo’n open grens. Er was geen keiharde muur overal en er werd veel gehandeld en uitgewisseld met andere volken, zoals de Bataven, de Friezen en de Germanen. De Romeinen namen hierdoor ook spullen en gebruiken van deze andere volkeren over.
Uitwisseling aan de grens
Bekijk onderstaande video over de Limes als open grens.
In het filmpje heb je gezien dat langs de Romeinse Limes veel verschillende soorten mensen woonden. Omdat het een open grens was en ze dicht bij elkaar leefden, namen ze ook verschillende gebruiken van elkaar over. Net zoals wij dat nu nog steeds doen!
Bespreek in groepjes de volgende vragen:
- Voel jij je Nederlands? Waarom wel/niet?
- Bestaat de échte Nederlander volgens jou?
- Kom jij wel eens in aanraking met andere culturen? Zo ja, op welke manier?
- Van welk land of welke cultuur zou jij graag iets over willen nemen?
- Hoe zit het met de diversiteit in jullie klas of bij jullie op school? Zijn er veel verschillende culturen?
- Kun je iets van een andere cultuur leren? Zo ja, wat?
In de volgende les ontdek je wat wij van de Romeinen hebben overgenomen en nu - 2000 jaar later! - nog steeds gebruiken.