Langs de Limes

Grenzen

45 minuten

  • Lesdoel

    De leerlingen krijgen een beeld van de grens van het Romeinse rijk, waar deze liep en hoe de grens eruitzag. Ook denken ze na over wat een grens eigenlijk betekent.

Grenzen opzoeken

In het Klokhuisfilmpje van de vorige les hebben jullie geleerd over de Limes, de grens van het Romeinse rijk.

Maar wat is of betekent een grens eigenlijk?

Bespreek klassikaal de volgende vragen over grenzen.

 

 

  • Wat is een grens?

    Een grens is een soort lijn die laat zien waar iets stopt en iets anders begint. Je kunt grenzen op verschillende manieren tegenkomen. Bijvoorbeeld:

    • een grens tussen landen
    • persoonlijke grenzen (wat mag wel of niet volgens jou)
    • een grens als waar iets stopt (een limiet)

    Samengevat:

    Een grens is iets dat zegt: Hier stopt het ene en begint iets anders. Dat kan gaan over landen, gevoelens of hoeveel iets mag of kan.

  • Wat voor soort grenzen zijn er?

    Er zijn heel veel verschillende soorten grenzen. Bijvoorbeeld:

    • grenzen van een land, provincie, gemeente
    • grenzen van gedrag (regels)
    • temperatuurgrens
    • snelheidsgrens
    • limiet
    • tijdsgrens

    Welke kunnen jullie nog meer noemen?

     

  • Hoe geef je grenzen aan?

    Grenzen kunnen op heel veel verschillende manieren worden aangegeven:

    • Op een (wereld)kaart met een lijn
    • Met een bord, hekken of grenspalen
    • Met woorden (‘Stop. Dit is genoeg.’)
    • Met lichaamstaal (hand omhoog steken)
    • Wekker, zandloper
    • Met regels

    Welke manieren kunnen jullie nog meer noemen?

  • Wat gebeurt er als je een grens over gaat?

    Bij verschillende grenzen gebeuren verschillende dingen als je die over gaat. Bijvoorbeeld:

    • Dan kom je in een ander land, andere provincie, andere gemeente terecht (landsgrens)
    • Dan kom je te laat, ben je af etc. (tijdsgrens)
    • Kun je ruzie krijgen of iemand kwetsen (persoonlijke grens)

    Wat kunnen jullie nog meer noemen?

De Limes als grens

De Romeinen hadden heel veel landen veroverd, van Afrika tot Azië tot een groot deel van Europa. Kijk maar op onderstaande kaart.

  • Herken je Europa?
  • Kan iemand aanwijzen waar Rome ligt?
  • En waar ligt Nederland?

De grens van het Romeinse Rijk liep langs de Rijn, dwars door ons land en dwars door de provincie Utrecht.

  • Kun je op onderstaande kaart aanwijzen of je school staat in het gebied dat vroeger Romeins was? (Tip: ligt je school boven of onder de Rijn?)

Open grens

Tussen landen en continenten zijn er verschillende soorten grenzen. Er zijn strikte grenzen waar je niet zomaar overheen mag zonder paspoort of visum. Maar er zijn ook open grenzen zoals in Europa die je gewoon over kunt reizen, zonder dat je langs een muur, hek of toegangspoort hoeft.

 

De Romeinse Limes was ook zo’n open grens. Er was geen keiharde muur overal en er werd veel gehandeld en uitgewisseld met andere volken, zoals de Bataven, de Friezen en de Germanen. De Romeinen namen hierdoor ook spullen en gebruiken van deze andere volkeren over.

Uitwisseling aan de grens

Bekijk onderstaande video over de Limes als open grens.

In het filmpje heb je gezien dat langs de Romeinse Limes veel verschillende soorten mensen woonden. Omdat het een open grens was en ze dicht bij elkaar leefden, namen ze ook verschillende gebruiken van elkaar over. Net zoals wij dat nu nog steeds doen!

Bespreek in groepjes de volgende vragen:

  • Voel jij je Nederlands? Waarom wel/niet?
  • Bestaat de échte Nederlander volgens jou?
  • Kom jij wel eens in aanraking met andere culturen? Zo ja, op welke manier?
  • Van welk land of welke cultuur zou jij graag iets over willen nemen?
  • Hoe zit het met de diversiteit in jullie klas of bij jullie op school? Zijn er veel verschillende culturen?
  • Kun je iets van een andere cultuur leren? Zo ja, wat?
In de volgende les ontdek je wat wij van de Romeinen hebben overgenomen en nu - 2000 jaar later! - nog steeds gebruiken.