-
Lesdoelen
Leerlingen:
- maken kennis met de wereld van Belle van Zuylen
- denken na over hoe zij toen leefde: regels, vrijheid, verwachtingen
- en koppelen dit aan hun eigen ervaring
- vormen en verwoorden een mening over verschillende alledaagse onderwerpen die ook in het leven van Belle speelden
-
Voorbereiding
- Print de brief van Belle uit en leg klaar om voor te lezen.
- Deel de klas op in 5 groepjes en bereid de gespreksonderwerpen voor: Print het werkblad uit en knip de kaartjes los om uit te delen per groepje.
Behandel de brief en de achtergrondinfo klassikaal voordat je in groepjes uiteen gaat met het werkblad.
Bedenk of je de onderwerpen wil rouleren zodat ieder groepje ieder onderwerp krijgt, en hou de tijd in de gaten.
- Regel voldoende rijouders voor het museumbezoek in les 3.
Vrij om te kiezen?
Je staat er misschien niet altijd bij stil, maar de hele dag door maak je keuzes. Kleine keuzes, zoals welke kleren je aan doet of met wie je na school gaat afspreken. Of grote keuzes, zoals wat je later wilt worden of met wie je bijvoorbeeld zou willen trouwen.
Zelf keuzes mogen maken over je leven en je toekomst noemen we ook wel keuzevrijheid of zelfbeschikking.
Over een paar weken gaan jullie op bezoek bij Slot Zuylen. Daar woonde Belle van Zuylen, de vrouw op dit schilderij. Ze heette eigenlijk Isabella Agneta Elisabeth van Tuyll van Serooskerken. Ze had zo’n lange naam, omdat ze van adel was.
Belle staat nu bekend als iemand die zich uitsprak over de verschillen in (keuze)vrijheid tussen mannen en vrouwen. Hoe was het leven van een adellijke vrouw in Belle’s tijd? Hoe ervaarde zij vrijheid?
Lees de brief van Belle voor
Wonen & leven
Belle woonde met haar familie in Slot Zuylen, een kasteel aan de rivier de Vecht. Ze woonden hier alleen in de zomer. In de koude maanden woonden ze in de stad. In het kasteel gebeurde alles op vaste tijden. Er werd bepaald hoe laat je opstaat, hoe laat je eet en wat je moet doen op een dag.
De huizen van mensen van adel werden ontworpen om mee te pronken.
Grote kamers met dure meubels en spullen moesten laten zien hoe rijk en belangrijk de familie was. Het personeel woonde ook op het kasteel, maar hadden veel kleinere kamers.
Liefde & trouwen
In de tijd van Belle mochten mensen van adel vaak niet zelf kiezen met wie ze wilden trouwen. Trouwen deed je dan niet uit liefde. Je huwelijkspartner werd door je familie gekozen, vanwege geld of status. Zo bleven adellijke families rijk en belangrijk.
Voor Belle werden ook meerdere kandidaten geregeld, maar zij wees hen steeds af. Uiteindelijk trouwde ze wel. Ze had dus wel enige vrijheid, maar moest uiteindelijk wel trouwen. Als ongetrouwde vrouw telde je minder mee in de maatschappij.
Uiterlijk & gedrag
Pruiken, korsetten, jurken en hoeden. Van een meisje werd verwacht dat ze mooi, sierlijk en elegant was. Comfort deed er niet toe: Nee, mooi moest je zijn!
Je moest er niet alleen mooi uitzien, maar als jong adellijk meisje moest je je ook netjes gedragen. Netjes spreken, netjes lopen, netjes eten. En zeker niet vies worden door buiten te spelen of te sporten!
Leren & werken
Meisjes mochten vaak niet naar school. Adellijke meisjes kregen wel les, vaak thuis, maar mochten niet hetzelfde leren als jongens. Ze kregen les in tekenen, muziek maken en de Franse taal. Adellijke vrouwen moesten vooral leren over het huishouden en het aansturen van het personeel. Het huishouden runnen en kinderen krijgen, dat werd later hun taak.
Belle wilde net als haar broers naar de universiteit, waar zij lessen in wetenschap en wiskunde kregen. Dat was niet gebruikelijk, maar Belle wist het voor elkaar te krijgen om toch wat lessen te mogen volgen!
Hobby’s en vrije tijd
Ook hobby’s waren voor mannen en vrouwen verschillend in de tijd van Belle. Van adellijke vrouwen werd verwacht dat zij hobby’s hadden waarbij ze niet te actief waren, zoals handwerken, lezen of muziek maken. Belle hield van tuinieren, maar dat werd als ongepast gezien voor vrouwen. Geen hobby’s waarbij je lekker kunt bewegen of vies mag worden dus.
Een andere grote hobby van Belle was schrijven. Ze wilde met anderen haar gedachtes uitwisselen over politiek en de maatschappij. Op de foto zie je haar schrijfkamer.
Wat vinden jullie?
Sinds de tijd van Belle is er veel veranderd. Wat als normaal wordt gezien verandert continue. Bijvoorbeeld doordat mensen, net als Belle, laten horen wat ze ergens van vinden.
Bespreek in groepjes de vragen op het werkblad. Deel de kaartjes met gesprekspunten uit. Als er tijd over is, kun je de kaartjes laten rouleren.
Het werkblad
Wissel uit
Hoe vrij je je voelt is voor iedereen anders!