Fopvis

Schubben, vinnen, kieuwen

  • Lesdoelen
    • Er wordt ingezoomd op de verschillende eigenschappen van de vis zoals het skelet en de schubben.
    • Deze informatie helpt kinderen in het creatief proces en het maken van hun eigen vis.
  • Benodigdheden
    Voor de verwerkingsopdracht
    • A4 (of groter) papier om op te tekenen
    • Kleurpotloden en/of stiften

Onderdelen van de vis

Bekijk de foto’s van verschillende vissen en beantwoord klassikaal onderstaande vragen.

  • Wat valt je op aan de ogen van de vissen?

    Bij sommige vissen zijn de ogen bijna niet zichtbaar. Zo goed zijn ze gecamoufleerd. Dit is allemaal zodat roofdieren ze niet snel kunnen zien.

  • Op de huid van de vissen zie je patronen. Kunnen jullie uitleggen wat een patroon is?

    Een patroon is een vorm die zich herhaalt. Dus 1 stip is een stip maar allemaal stippen bij elkaar is een stippenpatroon.

  • Bekijk de geschubde huid van de vissen. Welke patronen zie je allemaal?

    Bij de vissen zie je patronen van streepjes, gekronkelde boogjes, vlekjes, rondjes en schubvormen. Soms zie je ook een overloop van kleur, van lichtoranje naar donker oranje.

    Probeer maar eens een paar verschillende patronen te tekenen met potlood.

Schubben

Schubben zijn gemaakt van hetzelfde spul als waar onze haren en nagels ook van gemaakt zijn. Het zijn een soort plakjes, die net als dakpannen een beetje over elkaar heen liggen. Zo vormen al die schubben bij elkaar een jas voor de vis. Bovenop die schubben zit een glibberig huidlaagje. Dat slijmlaagje beschermt vissen tegen kleine beestjes waar ze ziek van kunnen worden.

Bekijk de schubben op de foto’s.

Vinnen

Met hun vinnen kunnen vissen bij het zwemmen snel of juist langzaam zwemmen en van richting veranderen, sturen en bochten maken. Er zijn borstvinnen, buikvinnen, rugvinnen, aarsvinnen en staartvinnen. Bekijk onderstaande vissenfoto’s.

  • Waar zit welke soort vin? Kun je dit aanwijzen op de verschillende foto's?
  • Heb je een vis gezien die jij prachtig vindt? Kun je uitleggen waarom jij die vis zo mooi vindt?

Kieuwen

Alle dieren en mensen hebben zuurstof nodig om te leven. Wij halen zuurstof uit de lucht. Dat doen wij met onze longen. Maar met longen kun je geen zuurstof uit het water halen. Vissen hebben kieuwen. Daarmee kunnen ze dus zuurstof uit het water halen. Een vis hapt water met zijn mond. Dat water stroomt langs zijn kieuwen. De kieuwen halen zuurstof uit het langs stromende water. Er zitten bloedvaten in de kieuwen, die dat zuurstof meteen meenemen het lichaam van de vis in. Het water stroomt daarna door de gaten in de kieuwdeksels weer naar buiten.

Bekijk op de foto’s de kieuwen bij verschillende vissen. Goed kijken, soms zijn ze een beetje verstopt!

Graten: het skelet van de vis

Mensen hebben botten en vissen hebben graten. De graten van vissen zijn meestal veel lichter dan botten van mensen. Bekijk het plaatje van het skelet van een vis. Je ziet dat ook de vinnen graten hebben. Bekijk de foto’s en beantwoord klassikaal de vragen.

  • Kun je de verschillende onderdelen zien en benoemen? (ogen, vinnen, ruggengraag etc.)
  • Eten jullie weleens vis en heb je wel eens de graten gezien (of in je keel gekregen)?

Verwerkingsopdracht

Nu jullie een aantal vissen goed bekeken hebben, kun je vast zelf een vis tekenen.

Teken zelf een bijzondere vis. Op jouw vis zie je de verschillende vinnen en schubben. Waar zitten de kieuwen bij jouw vis en welke vorm hebben zijn vinnen eigenlijk?
Welke kleuren heeft jouw vis nodig om op te vallen?

Tip voor de leerkracht: laat de leerlingen nog 1x kort een aantal van de vissen zien op het digibord, klik ze daarna weg, want de leerlingen mogen zelf een vis verzinnen.