De klas van ’45

Wat oorlog met je doet

60 minuten

  • Lesdoelen
    • De leerlingen praten verder over wat oorlog met mensen doet.
    • De leerlingen vergroten hun inlevingsvermogen en oefenen met het vormen van een eigen mening.
    • Ze leggen verbanden tussen de thema’s en de emoties die ze daarbij voelen.

Het museumbezoek

  • Wat is je het meest bijgebleven van het museumbezoek?
  • Wat heeft het meeste indruk gemaakt?

Ga naar de startpagina van De Klas van ’45 digiles.

  • Klik op de optie ‘ik ben leerling’.
  • Beantwoord de vraag ‘heb jij de Klas van ’45 al bezocht?’ met ‘ja’.
  • Bekijk het filmpje en doe de opdracht.

Extra: Oorlogsherinneringen van Joop Straver uit Oudewater (15 min)

Joop Straver uit Oudewater is 18 jaar als hij wordt opgeroepen om in Duitsland te gaan werken. Dat wil hij niet. Daarom duikt hij onder.

  • Het verhaal van Joop Straver

    In april 1944 kreeg ik, 18 jaar oud, het bericht dat ik was aangewezen voor werk op het postkantoor van München. Op de dag van vertrek ben ik echter op mijn fiets met massieve banden gestapt en hobbelde naar Wim Velis aan het Benedeneind in Benschop, vlakbij Polsbroekerdam. Mijn zwager […] had voor dat onderduikadres gezorgd.
    Bij Velis moest ik van alles aanpakken; ik kreeg er blaren van op mijn handen, maar ik heb er veel geleerd. […] Dit adres bleek echter toch te riskant, want uit het nabije Oudewater passeerden teveel bekenden, ‘goeie’ zowel als ‘foute’. Ik ben toen bij de familie Van Jaarsveld aan het Boveneind terecht gekomen. Hun boerderij lag in het watergebied, een verdedigingslinie. Net als bij Velis was ik er ‘kind aan huis’. Ik deed weer allerlei boerenwerk en rookte zelfverbouwde tabak. […] Het eten van het eigengebakken brood in dat grote gezin was altijd een feest. […] Maar er gebeurden ook minder prettige dingen… Zo waren er nogal eens razzia’s. Dan vluchtte je bijvoorbeeld naar de hooizolder en bleef er tot alles veilig was. Soms bleef je er slapen, met andere onderduikers en ratten om je heen. Ook ben ik eens het kippenhok in gevlucht en heb op die smalle latten proberen te slapen. Een andere keer ben ik ’s nachts met een bootje ijlings de polder in gevaren. Het ging nog regenen ook en ik moest zo zonder beschutting de hele nacht ronddobberen. […]

    Bron: Theo Pollemans, Oudewater tijdens de Tweede Wereldoorlog [Oudewater 2005], 37-38.

Het is goed afgelopen met Joop Straver. Achteraf zegt hij: “De vele boerenfamilies verdienen eigenlijk ook een standbeeld voor het goede werk en het grote risico dat zij durfden te nemen.”

  • Hoe was het voor Joop Straver om onder te duiken? Wat was fijn en wat was minder fijn?

    Fijn: veiligheid, lekker eten
    Minder fijn: angst, steeds moeten vluchten en je verstoppen onder slechte omstandigheden (ratten, niet kunnen slapen, in de regen zonder beschutting in een bootje in de polder)

  • Hoe zou het voor de boeren zijn geweest om onderduikers als Joop Straver in huis te hebben? Wat was fijn en wat was minder fijn?

    Fijn: extra werkkracht
    Minder fijn: gevaar, angst voor ontdekking

  • Vind jij dat de boerenfamilies die onderduikers in huis hadden een standbeeld verdienen? Waarom wel/niet?
  • Stel dat jij in die tijd een oproep had gekregen om in Duitsland te gaan werken. Zou je dat hebben gedaan, denk je? Wat zou een reden zijn om dat wel te doen? En wat om het niet te doen?
Vorige les