De klas van ’45

Wat oorlog met je doet

60 minuten

  • Lesdoelen
    • De leerlingen praten verder over wat oorlog met mensen doet.
    • De leerlingen vergroten hun inlevingsvermogen en oefenen met het vormen van een eigen mening.
    • Ze leggen verbanden tussen de thema’s en de emoties die ze daarbij voelen.

Het museumbezoek

  • Wat is je het meest bijgebleven van het museumbezoek?
  • Wat heeft het meeste indruk gemaakt?

Ga naar de startpagina van De Klas van ’45 digiles.

  • Klik op de optie ‘ik ben leerling’.
  • Beantwoord de vraag ‘heb jij de Klas van ’45 al bezocht?’ met ‘ja’.
  • Bekijk het filmpje en doe de opdracht.

Extra: Oorlog in je eigen omgeving

Steven Blokhuis uit Bunschoten-Spakenburg

Ook Bunschoten-Spakenburg was tussen 1940 en 1945 bezet door de Duitsers. Sommige mensen uit het dorp die de oorlog hebben meegemaakt hebben daar later verhalen over verteld. Zoals Steven Blokhuis, die 17 jaar was toen in 1940 de oorlog uitbrak. Hij vertelt hieronder over zijn belevenissen.

  • Voedseltransport en -diefstal

    “In februari 1945 ben ik nog eens drie weken lang op stap geweest om met de botter aardappelen te halen in Giethoorn. Dat was in opdracht van de Vebena. Waar dat voor staat weet ik niet meer. Die Vebena was eigenlijk een initiatief van de toenmalige overheid. In die commissie zaten mensen uit NSB-gelederen, uit de organisatie Todt. Ook de NSB-burgemeester van Hoogland zat er in. Zij zorgden voor officiële papieren om te kunnen varen. Dat was het belangrijkste motief om eraan mee te werken. Daarnaast kwam het natuurlijk ten goede aan de eigen bevolking en later ook aan de mensen in de hele regio. Uit Medemblik werd veevoer en kool gehaald. Die losten we meestal in het haventje op Eemdijk. Uit Friesland en Drenthe haalden we de aardappels. Dat werd gelost in de schuur aan de zuidkant van de Nieuwe Haven. Natuurlijk werd er genoeg achterover gedrukt en buiten de Vebena gehouden. Dat werd dan voor eigen gebruik of voor familie en kennissen bewaard. De organisatie Todt haalde voor zichzelf met paard en wagen de aardappels uit de schuur en verdeelde die onder haar medewerkers. Zelf nam ik wel het nodige mee naar huis, wat moeder dan weer uitdeelde aan anderen.”

    • Over welk thema gaat het hier? (Inval, Bezetting, Verzet, Vervolging of Bevrijding)
    • Wat vind je ervan dat Steven Blokhuis in opdracht van NSB-ers voedsel ging halen in het noorden van Nederland? Zou jij dat ook gedaan hebben?
  • Sabotage

    “Tegen het eind van de oorlog dwongen de Duitsers alle Spakenburger vissers om met hun botter naar Stavoren te varen om te voorkomen dat de vloot in handen van de geallieerden zou vallen. Dan konden de geallieerden namelijk zowel richting Amsterdam, als richting Friesland over zee een aanval doen op de daar nog aanwezige Duitse troepen. Maar binnen twee uur hadden de Spakenburger vissers alle tuig, zeilen en zwaarden van de botters gehaald en verstopt, zodat uitvaren onmogelijk was geworden. Als strafmaatregel lieten de Duitsers het schip ‘De Vriendschap’ van Gijsbert Zijl zinken aan de kop van de haven. Ook ‘De Mol’, de baggermolen van de gemeente, en een kleine bak werden tot zinken gebracht, zodat niet meer in- en uitgevaren kon worden. Maar de vissers waren niet voor één gat te vangen: met vereende krachten werden enkele botters over de havendijk getrokken in wat nu ‘het kleine zeetje’ wordt genoemd. Zo kon men er toch nog op uit om het nodige te halen. Maar ook de Duitse waterpolitie kon de vissers danig dwars zitten. Je kon ze niet tegenkomen of de vangst werd ingesperd (in beslag genomen). Alles wat ze konden gebruiken was je kwijt. Dat was niet echt leuk. Het IJsselmeer was één groot spergebied.”

    • Over welk thema gaat het hier? (Inval, Bezetting, Verzet, Vervolging of Bevrijding)
    • Vind je de Spakenburger vissers meer dapper of meer slim?
Vorige les