-
Lesdoelen
- De leerlingen bekijken kaarten en atlassen ter voorbereiding op het kijken naar de omgeving.
- De leerlingen ontdekken dat kaarten vroeger ware kunstwerken waren.
- De leerlingen weten dat ook tegenwoordig nog kunstenaars hun omgeving in beeld brengen.
-
Benodigdheden
- Papieren atlas
-
Voorbereiding
- Neem de les door.
- Deel aan het eind van de les het ontdekking-werkblad uit.
Topografie
Bij topografie bestudeer je de precieze ligging van gebieden, plaatsen, rivieren, bergen, enzovoort.
Atlassen
Bij aardrijkskunde en geschiedenis is topografie heel belangrijk. Om bijvoorbeeld erachter te komen waarom een kasteel of stad op een bepaalde plek is gebouwd, moet je wel eerst weten hoe die plek eruitziet!
Om de topografie te bestuderen gebruik je kaarten of atlassen. Die heb je in alle soorten en maten. Op papier, of digitaal. Van nu, of van vroeger.
Joan Blaeu
In de 17e eeuw was er een beroemde Nederlandse kaartenmaker, Joan Blaeu, die belangrijke plaatsen in Nederland in een atlas vastlegde. En die kaarten zagen er best bijzonder uit!
Het maken van kaarten was toen heel duur, omdat de kaarten door kunstenaars werden versierd.
Ook vóór Joan Blaeu werden al (wereld)kaarten gemaakt. Omdat kaartenmakers nog niet veel reisden wisten ze vaak niet hoe een andere plek eruit zag. Daarom verzonnen ze vaak zelf hoe dieren en mensen aan de andere kant van de wereld eruit zagen of tekenden ze zeemonsters op de kaarten.
Kunstzinnige kaarten van nu
Ook vandaag de dag zijn er nog kunstenaars die met fantasie hun omgeving in kaart brengen. In de zogeheten Zachte Atlas van Amsterdam van Jan Rothuizen laat hij zijn blik op de stad zien naar aanleiding van eigen ervaringen en herinneringen.
In het Kunstmenu gedeelte van dit project komt Charlotte Dematons bij jullie in de klas. Zij maakt kinderboeken met hele mooi tekeningen. Haar tekeningen in het boek Nederland zijn ook een soort kunstenaarskaarten, kijk maar eens!
Nog een kunstenaar die zachte atlassen maakt, is Marijke van Rijnsoever. In dit filmpje zie je hoe ze dit doet.
Een zachte atlas, daarin kan ik vertellen wat ik zie in een plaats. Niet wat iedereen al weet, maar wat ik ontdek.Marijke van Rijnsoever
Volgende les!
In de volgende lessen gaan jullie zelf een kunstenaarskaart maken. Maar voor je dat kunt doen moet je eerst je eigen omgeving ontdekken.
Voor de volgende les: kijk eens goed rond in jouw buurt, bijvoorbeeld onderweg naar school. Wat zie je dan allemaal om je heen, aan gebouwen, plekken en natuur? Wat valt je op? Of waar ben je nieuwsgierig naar?