Bon Dia

Voor de voorstelling

  • Lesdoelen
    • De kinderen kennis laten maken met de eilanden Aruba, Bonaire en Curaçao.
    • Laten zien dat er veel historische banden zijn tussen de ABC-eilanden en Nederland, dus dat je veel mensen in Nederland tegen kunt komen die (oorspronkelijk) afkomstig zijn van de eilanden.
  • Voorbereiding en benodigdheden
    • Jullie gaan een paar woordjes Papiementu leren aan de hand van het liedje “Bon Dia, goeiemorgen”, en het liedje “Blenchi” leren wat in de voorstelling terugkomt. Misschien vind je het fijn deze liedjes al een keer geluisterd te hebben voordat je ze met de klas doet.

    Bij opdracht 3: kolibriesnavel knutselen heb je nodig per leerling:

    • Uitgeprinte knutselplaat
    • Elastiekje om het vast te maken
    • Kleurpotloden

1. Aruba, Bonaire, Curaçao

Hoe groot zijn de eilanden eigenlijk?

Aruba is het kleinste van de drie ‘benedenwindse’ eilanden, iets groter dan het waddeneiland Texel. Bonaire is ongeveer twee keer groter dan Texel en Curaçao twee en een half keer. Vergeleken met de waddeneilanden liggen de drie eilanden veel verder uit elkaar. Als Bonaire in het IJsselmeer zou liggen (dat past makkelijk) dan lag Curaçao vlak voor de kust van Noordholland en Aruba dichter bij Engeland in de Noordzee.

Curaçao heeft ongeveer even veel inwoners als Haarlem, grofweg een honderdste van de totale Nederlandse bevolking. Aruba is even groot als Maastricht (120.000) en Bonaire is te vergelijken met gemeentes als Weesp, Urk en Ommen (20.000).

In totaal wonen er op de drie eilanden zo’n 300.000 mensen. In Nederland wonen ongeveer 110.000 Antillianen. Niet al die mensen spreken Papiaments, zodat wordt geschat dat het aantal mensen dat Papiaments spreekt rond de 300.000 ligt. Dat lijkt weinig, maar de taal heeft ondanks dat een rijke lied- en muziekcultuur.

Hoe warm is de zon?

In Nederlandse liedjes wordt vaak over de regen gezongen. Ken jij een liedje over de regen?*

Curaçao, Aruba en Bonaire liggen in de tropen en daarom is het er altijd warm. Het wordt er elke dag wel 30º Celsius! In veel van de liedjes gaat het dan ook over de zon.

Een heel bekend liedje van Curaçao dat over de ondergaande zon gaat is Atardi. Izaline en Thijs spelen het in het filmpje hieronder.
We hebben een bewerking gemaakt in het Nederlands die je mee kan zingen.

Vanavond

Vanavond zal Curaçao stralen,
badend in laag, gouden zonlicht.
Vogeltjes zingen hun vrolijke lied
voordat ze naar hun nesten gaan.

Vanavond sta ik aan het water,
gelukkig gekust door de zeewind.
Een fonkelend eiland haalt peilloos diep adem
en fluistert de dag zacht vaarwel.

Maar de avond stemt mij soms ook droevig,
want weer komt een dag aan het eind.
Of met haar een deel van onszelf zal verdwijnen,
voorgoed, voor altijd, voorbij.

Fluitkikkers

Fiesta den kurá (Feestje met muziek) is een lied dat gaat over de geluiden die je ’s nachts kunt horen op het Arubaanse platteland. Als het geregend heeft hoor je honderden fluitkikkers die met hun luide pieptoon je uit de slaap houden. Ze zijn met zijn duizenden en het geluid dat ze samen maken is een kakafonie van getuut. Ook hoor je bijna altijd krekels sjirpen. Volgens de Arubaanse schrijver van dit lied, Padu Lampe, dansen alle dieren op de muziek van het orkest van de kikkers en de krekels.

Het vertaalde refrein gaat zo:

Kikkertjes swingen, krekeltjes zingen
Koe die danst de cha-cha-cha
Poes loopt te draaien, ratten te zwaaien
Varken moppert: ‘Ho!’

Zing maar mee!

  • Wat denk je dat Bon Dia betekent?
  • Kent er iemand nog meer woorden in een andere taal dan Nederlands of Engels? Eerst de rest laten raden wat het betekent en dan pas antwoord geven!

2. Bon Dia, goeiemorgen?

Bon Dia betekent “goeiemorgen” in het Papiementu, dat is een taal die wordt gesproken op Curaçao. Een deel van het verhaal en de liedjes uit de voorstelling Bon Dia, goeiemorgen is in het Papiementu. Jullie kunnen al een paar woordjes samen oefenen met onderstaand liedje.

Zing maar mee!

BON DIA, GOEIEMORGEN
Muziek en tekst: Rudy Plaate

Bon Dia, goeiemorgen
Bon Nochi, goeienacht
Kumbai ta ‘hoe gaat het’
Mi ta bai, juffrouw, ‘ik ga’

Ayó, Ayó, Ayó
Ik ga, ik ga, ik ga
Ayó, Ayó, Ayó
Ik ga naar moeder toe!

3: Kolibriesnavel knutselen

Jullie krijgen allemaal een knutselblad en een elastiekje.

Daar maak je een snavel van een kolibrie van, die je kunt gebruiken bij het laatste lied.

Vergeet hem niet mooi en bont in te kleuren, als een echte kolibrie.

4. Blenchi

We gaan met elkaar het lied Blenchi zingen, die ook terugkomt in de voorstelling.

Dat kunnen jullie doen met de tekst en het filmpje hieronder.

Gebruik de kolibriesnavels die je tijdens de vorige opdracht geknutseld hebt om er een echt muzikaal theaterspektakel van te maken!

BLENCHI
Blenchi, het kolibrietje
Sabbelt honing door een rietje
Blenchi, het kolibrietje
Honing uit een bloem
Blenchi, het kolibrietje
Met een snavel als een rietje
Blenchi, het kolibrietje
Honing uit een bloem
Vliegensvlug schiet-ie naar voren
Schiet-ie naar achteren, schiet-ie naar boven
Vliegensvlug schiet-ie naar voren
Tjoep! er weer vandoor