Mijn buurt in beeld

Kaarten in alle soorten en maten

45 minuten

  • Lesdoelen
    • De leerlingen bekijken kaarten en atlassen ter voorbereiding op het kijken naar de omgeving.
    • De leerlingen ontdekken dat kaarten vroeger ware kunstwerken waren.
    • De leerlingen weten dat ook tegenwoordig nog kunstenaars hun omgeving in beeld brengen.
  • Benodigdheden
    • Papieren atlas
  • Voorbereiding
    • Neem de les door.

Topografie

Bij topografie bestudeer je de precieze ligging van gebieden, plaatsen, rivieren, bergen, enzovoort.

  • Google Maps!
    • Wie weet hoe je kunt opzoeken waar de school ligt of waar je woont?
    • Open Google Maps en kies als locatie de school.
    • Kan iemand aanwijzen waar hij of zij denkt dat hij woont. Kunnen ze zich oriënteren?

Atlassen

Bij aardrijkskunde en geschiedenis is topografie heel belangrijk. Om bijvoorbeeld erachter te komen waarom een kasteel of stad op een bepaalde plek is gebouwd, moet je wel eerst weten hoe die plek eruitziet!

Om de topografie te bestuderen gebruik je kaarten of atlassen. Die heb je in alle soorten en maten. Op papier, of digitaal. Van nu, of van vroeger.

  • Topotijdreis
    • Ga naar www.topotijdreis.nl en selecteer je eigen woonplaats. Met de tijdbalk links kun je terug tot 1815.
    • Hoe zag jouw gemeente er in die tijd uit? Kan je de vorm omschrijven? Wat ligt er allemaal in de buurt?
    • Als je in de tijdbalk naar 1900 gaat, en dan weer naar de tijd van nu. Wat is er allemaal veranderd?

Joan Blaeu

In de 17e eeuw was er een beroemde Nederlandse kaartenmaker, Joan Blaeu, die belangrijke plaatsen in Nederland in een atlas vastlegde. Voor die tijd waren die kaarten heel strak vormgegeven.

Het maken van kaarten was toentertijd zeer kostbaar omdat er kunstenaars voor werden aangetrokken. De kaarten werden versierd.

  • Bespreek samen!
    • Wat zijn de overeenkomsten met de kaarten van nu? En wat zijn de verschillen?
    • Wat heb je liever: kaarten van toen, of kaarten van nu?
      • Als je op reis gaat?
      • Om op te hangen in je kamer?
      • …

Ook vóór Joan Blaeu werden al (wereld)kaarten gemaakt. Omdat kaartenmakers nog niet veel reisde, zitten deze kaarten vol verbeelding over hoe de wereld eruit zou kunnen zien, met zeemonsters, beesten en gekke mensen, waarover men had gehoord in verhalen.

Kunstzinnige kaarten van nu

Ook vandaag de dag zijn er nog  kunstenaars die met  fantasie hun omgeving in kaart brengen. In de zogeheten Zachte Atlas van Amsterdam van Jan Rothuizen laat hij zijn blik op de stad zien naar aanleiding van eigen ervaringen en herinneringen.

Het boek Nederland van Charlotte Dermatons is ook zo’n blik van een kunstenaar op de omgeving. Beiden zetten hun kennis, zintuigen en verbeelding in om een persoonlijke kijk op een plek te geven.

 

  • Jan Rothuizen

  • Charlotte Dermatons

Hoe maak je een eigen Zachte Atlas? Bekijk het filmpje!

Je cookie instellingen blokkeren deze content.
Pas je instellingen aan om de content alsnog in te laden.

Volgende les!

In de volgende les krijgen jullie een ‘zachte atlas’ van jullie eigen omgeving te zien, gemaakt door kunstenares Marijke van Rijnsoever.

Volgende les